Pustaki to elementy budowlane, które nie służą wyłącznie do budowy ścian. Ich zróżnicowana konstrukcja sprawia, że można z nich budować znacznie bardziej wymyślne struktury, w tym – kanały wentylacyjne. Do tego celu wykorzystuje się pustaki o nieco zmodyfikowanej formie, czyli tak zwane bloczki wentylacyjne.
Rodzaje bloczków wentylacyjnych – podział i zastosowanie
Bloczki wentylacyjne dzielimy na trzy podstawowe rodzaje, wyróżniające się składem, konstrukcją i zastosowaniem. Oto one:
1. Pustaki silikatowe – produkowane są tylko w oparciu o naturalne surowce. Oznacza to, że w ich skład wchodzi przede wszystkim woda, wapno i naturalnie piasek. W związku z tym wyróżniają się one dużą odpornością na zmienne warunki atmosferyczne, w tym oczywiście mróz. Kolejną ich zaletą jest duża odporność na działania mechaniczne i różnice temperatur. Pustaki silikatowe mają formę jednokanałową. Średnica ich otworu wynosi 15 cm.
2. Pustaki wykonane z keramzytobetonu, to najpopularniejsze rodzaje bloczków wentylacyjnych. W zależności od potrzeb mogą one posiadać kilka kanałów (najczęściej od jednego, do czterech). Bloczki te są bardzo zróżnicowane pod względem wymiarów, gdyż ich szerokość może wahać się pomiędzy 20 a 25 cm a wysokość – w granicach od 20 do 33 cm. Pustaki keramzytobetonowe mają jedną, wspólną cechę: znajdujące się w nich otwory usytuowane są w jednym rzędzie. Pod względem właściwości, wyróżniają się one dobrym tłumieniem akustycznym, odpornością na działanie wysokich temperatur, a także odpornością na silne i długotrwałe oddziaływania mechaniczne.
3. Pustaki ceramiczne, to najnowsza generacja bloczków betonowych. Zwykle posiadają one jeden kanał, którego średnica waha się w okolicach 15 cm. Ich zaletą jest wysoka odporność na działanie wysokich temperatur, co zresztą jest czymś oczywistym, biorąc pod uwagę skład tych bloczków. Ponadto montuje się je stosunkowo łatwo, aczkolwiek należy pamiętać, by podczas montażu obudowywać je cegłą, która wzmocni ich strukturę.
Bloczki wentylacyjne – podstawowe zastosowanie
Powyższy podział jest bardzo istotny nie tyle ze względu na same bloczki (pustaki), co raczej w kontekście potrzeb inwestora. Bloczki wentylacyjne stosuje się do budowy ściennych kanałów wentylacyjnych, które wchodzą w skład domowej instalacji wentylacji grawitacyjnej. Na czym ona polega?
Zasada jej działania jest dosyć prosta. Ciepłe, ogrzane we wnętrzu domu powietrze, posiada mniejszą gęstość niż powietrze zimne. Oznacza to, że jest ono wywiewane do góry, właśnie poprzez wspomniane kanały. Wyrównanie różnicy ciśnień odbywa się poprzez nieszczelności w strukturze ścian nośnych, okien i wielu innych przerw i nieciągłości. Tym samym, we wnętrzu domu wciąż mamy dostęp do świeżego powietrza. W zależności od budowy danego pustaka możliwe jest stworzenie mniej, lub bardziej złożonych systemów wentylacji. Przykładowo bloczki keramzytobetonowe umożliwiają jednoczesne podłączenie nawet czterech kanałów wentylacyjnych, co w teorii pozwoli nam na jednoczesną wentylację aż czterech różnych pomieszczeń. Dziś coraz częściej odchodzi się od tego typu systemów, stosując bardziej energooszczędne instalacje rekuperacyjne.
Kwestie techniczne – co warto wiedzieć przed montażem?
Montaż kanałów wentylacyjnych w oparciu o dostosowane do tego celu pustaki, jest procesem żmudnym i skądinąd skomplikowanym. Dlatego przed rozpoczęciem budowy takiego kanału, warto zwrócić uwagę na kilka aspektów technicznych związanych z bloczkami.
1. Wymiary bloczków wentylacyjnych są w pewnym sensie ujednolicone i zdefiniowane według określonych norm opisanych powyżej. Zasada ta nie dotyczy jednak samej konstrukcji bloczków, które – oprócz liczby i rozmiarów kanałów – różnią się między sobą również samą strukturą. Przykładowo niektóre z nich posiadają specjalne otwory umiejscowione z boku pustaka, które służą do montażu naściennej kratki wentylacyjnej.
2. Pustaki wentylacyjne nie powinny posiadać gładkiej struktury. Wręcz przeciwnie – zaleca się, by co najmniej 2/3 ich powierzchni posiadała specjalne rowki. Wypełniając je zaprawą, znacznie zwiększamy ich przyczepność, również w kontekście oddziałującej na nie temperatury i innych czynników obciążeniowych i mechanicznych.
3. Ważnym parametrem pustaków wentylacyjnych jest ich nasiąkliwość. Zależnie od wybranego produktu, jej wartość może się wahać w granicach 7 do nawet 22 procent. Z budowlanego punktu widzenia, najlepszym rozwiązaniem są pustaki o niewielkiej nasiąkliwości. Absorbują one relatywnie niedużo wilgoci, dzięki czemu są mniej podatne na działanie dużych różnic temperatur i – w konsekwencji – pękanie.
4. Przed zakupem bloczku wentylacyjnego należy dokonać jego dokładnych oględzin pod kątem ewentualnych skaz, pęknięć i innych czynników, które mogą mieć istotny wpływ na jego strukturę, lub wytrzymałość. Od spoistości strukturalnej bloczków wentylacyjnych zależy przecież niezawodność systemu wentylacyjnego, który ma nam służyć przez wiele lat!
Montaż bloczków – na co zwrócić uwagę?
Sposób montażu kanałów wentylacyjnych, powinien uwzględniać ich specyfikę konstrukcyjną i pełnioną przezeń rolę.
– Kanał powinien być montowany na osobnym fundamencie, gdyż nie jest on elementem konstrukcyjnym domu.
– Poszczególne bloczki wentylacyjne powinny być łączone ze sobą za pomocą zaprawy cementowo – wapiennej.
– Jeśli kanał przechodzi przez przegrody stałe (np. stropy), przygotowany w nich otwór powinien być nieco większy od samego kanału (dylatacja minimum 3 cm).
– Jakiekolwiek przerwy dylatacyjne muszą być obłożone całkowicie niepalnym materiałem izolacyjnym (np. wełna mineralna).
– Budując domową instalację wentylacyjną, zawsze należy pamiętać o konieczności przestrzegania stosownych przepisów prawa budowlanego.
Podsumowanie
Choć bloczki wentylacyjne są stosunkowo niedużymi elementami budowlanymi, ich konstrukcja jest – ze względu na nasze bezpieczeństwo – niezwykle istotna. Oznacza to, że nie warto na nich oszczędzać.
